Logo: BIP

Kalendarz wydarzeń



Zabytki Gminne

POZNAJCIE ZABYTKI GMINY BOJADŁA

Każda gmina w Polsce wyróżnia się pod jakimś względem na tle pozostałych. Każda może zaoferować odwiedzającym szereg atrakcji.
Atrakcyjność gminy Bojadła podnoszą zabytki, które świadczą o bogatej historii tych ziem. Na uwagę zasługują najważniejsze z nich przedstawione w krótkim opisie poniżej.
Wartym odnotowania jest fakt, że trwają obecnie prace nad stworzeniem „Gminnego Programu opieki nad zabytkami”.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  1. Zespół pałacowo-parkowy.
Wpis do rejestru zabytków: nr rejestru 205, nr decyzji: I-161/61 z dnia: 20.03.1961 r.
Miejscowość i numer działek: Bojadła, Zespół Pałacowy nr ewid. 154 oraz 155/29, Park: 1068, 1068/1 i 951/2
 
Opis zabytku:
Barokowy Zespół Pałacowy jest dominantą przestrzenną wsi. Składa się z pałacu, dwóch pawilonów, dwóch oficyn oraz parku. Pałac usytuowany jest pośrodku dziedzińca. Od wschodu i zachodu otoczony dawną, częściowo zachowaną zabudową folwarczną, od południa historycznym ogrodzeniem i budynkami kordegard oraz parkiem, obecnie wydzielonym drogą. Budynek wniesiony w 1731 roku przez Adama von Kottwitza a następnie po pożarze odbudowany w latach 1734-35 przez Dawida Henryka von Kottwitza. Podczas wojny siedmioletniej w okresie od lata 1759 roku do jesieni 1760 roku pałac był plądrowany przez wojska rosyjskie. W 1765 roku dobra odziedziczył po ojcu Rudolf Got­thard von Kottwitz, który kilka miesięcy później umarł bezpotomnie. Sukcesorem Boja­deł został jego brat Adam Melchior von Kottwitz, który władał majątkiem do 1777 roku. Kolejnym właścicielem posiadłości był jego syn – baron Adam Rudolf Karl, zawiadując nią do 1811 roku. W 1812 roku w pałacu wybuchł pożar w wyniku, którego zniszczeniu uległo rodzinne archiwum. W XIX wieku, na tarasie przy zachodnim skrzydle postawiono przeszkloną werandę o lekkiej, stalowej konstrukcji. W 1904 roku spadkobierczyni Ewa von Bassewitz-Levetzow sprzedała ponad trzystuletnie dziedzictwo von Kottwizów za 1 900 000 marek generałowi Reinhardowi von Scheffer z Berlina. Nowy właściciel przeprowadził re­mont zaniedbanego pałacu, likwidując m.in. przeszkloną werandę z tarasu, odnowił ele­wacje i urządził na nowo wnętrza rezydencji. W pierwszej połowie lat 20. XX wieku dobra objął Adolf baron von Scheffer, który pozostawał ich właścicielem do 1945 roku. Po zakończeniu działań wojennych pałac przeszedł na własność Skarbu Państwa. W latach 50. XX wieku w budynku mieścił się ośrodek zdrowia, a na przełomie lat 50. i 60. XX wieku szkoła podstawowa. Następnie mieścił się w pałacu ośrodek kolonijny, obecnie zaś jest własnością prywatną. Od 2014 roku trwają prace konserwatorskie w celu przywrócenia pierwotnej formy i wystroju. Do dzisiaj pałac zachował pierwotną barokową formę oraz rokokowy wystrój elewacji z motywami muszli, owoców i girland.
 
  
  
 
 
  1. Kościół parafialny pod wezwaniem Św. Teresy od Dzieciatka Jezus.
Wpis do rejestru zabytków: nr rejestru 1931, numer decyzji: 1998/70 z dn.21.04.1971 r.
Miejscowość i numer działek: Bojadła dz.nr. 549
 
Opis zabytku:
Kościół parafialny o szachulcowej konstrukcji, wzniesiony w latach 1757-1758. Początkowo służył jako zbór ewangelicki, lecz z czasem służył również miejscowym katolikom. Jego podstawę stanowi plan wydłużonego ośmioboku. Jest to budowla szachulcowa z drewnianą wieżą nakrytą kopulastym dachem i zwieńczona w XIX wieku iglicą w formie obelisku. Kościół otaczają od południa i północy kruchty, od wschodu zakrystia, a od zachodu, drewniana w górnej części, wieża nakryta klasycystycznym "obeliskiem" z początku XX stulecia. Wnętrze przykryte pozornym, drewnianym sklepieniem kolebkowym obiegają empory.
   
 
 
  1. Plebania
Wpis do rejestru zabytków:  nr rejestru 1932, numer decyzji 1999/70 z dn. 21.04.1971 r.
Miejscowość i numer działek: Bojadła dz.nr. 550/3
 
Opis zabytku:
Klasycystyczna, parterowa, murowana plebania z około 1800 roku na planie prostokąta, nakryta dwuspadowym dachem z lukarną. Elewacja siedmio-osiowa, tynkowana. Okna osadzone są na gzymsach i podokiennikach.
 
 
 
  1. Dzwonnica.
Wpis do rejestru zabytków:  nr rejestru 1946, numer decyzji: 2014/70 z dnia: 21.04.1971 roku.
Miejscowość i numer działek: Pyrnik dz.nr. 492
 
Opis zabytku:
Dzwonnica wiejska o szkieletowej konstrukcji wypełnionej cegłą, wieńczy ją drewniana latarnia z przeźroczami. Całość nakrywa dach namiotowy kryty gontem. Konstrukcja wzniesiona w 1791r.  
 
 
  
 
  1. Kościół w Pyrniku z 1909 r  
Nie jest wpisany do rejestru zabytków ale jest cennym punktem architektury naszego terenu.
  1. Kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Klenicy (NMP).
Wpis do rejestru zabytków: nr rejestru 1941, nr decyzji: 2008/70 z dnia: 21.04.1971 r.
Miejscowość i numer działek: Klenica dz.nr. 900
 
Opis zabytku:
Wzmianka o pierwszym, drewnianym kościele w Klenicy, należącej wówczas do diecezji poznańskiej pochodzi z 1424 r. Świątynię rozebrano w 1830 roku. Obecnie pełni funkcję Kościoła rzymskokatolickiego. Zbudowany w 1793 roku w stylu klasycystycznym. W połowie XIX w. został przebudowany i powiększony. Świątynia jest dominantą wysokościową wsi. Jest to trzynawowa, halowa świątynia na rzucie wydłużonego prostokąta, z pięciobocznym prezbiterium od południa i wieżą od północy. Dach nawy trójspadowy. Wieża kryta hełmem dzwonowatym, zwieńczonym kulą. Kościół otacza mur przy którym stoi figura Św. Jana Nepomucena z 1874 roku.
 
  1. Założenie pałacowo-parkowe (pałac myśliwski, park).
Wpis do rejestru zabytków:  nr rejestru 3244, nr decyzji: PSOZ-IV-5340/26/92 z dn: 09.06.1992 r.
Miejscowość i numer działek: Klenica dz.nr. 1099.
 
Opis zabytku:
Pałac eklektyczny zbudowany przez Antoniego Radziwiłła w 1884 roku zwany pałacem myśliwskim. Budynek dwukondygnacyjny składający się z korpusu głównego mieszczącego apartamenty oraz przylegającego do niego skrzydła zachodniego. W przyziemiu znajdowały się mieszkania dla służby, a na piętrze sala myśliwska. Dzisiejsza bryła pałacu uformowana została w 1905 roku podczas przebudowy dokonaj za czasów księżnej Marii Doroty Radziwiłł. Do skrzydła zachodniego dobudowano jeden człon, na skraju skrzydła dostawiono nieznacznie dominującą nad kalenicą wieżę, zamkniętą stożkowym hełmem. Rozebrano drewniany belweder i na jego miejscu postawiono ośmioboczny tambur zakończony hełmem z latarnią. Wnętrze pałacu przystosowane zostało do potrzeb przyjeżdżającego na polowania księcia Radziwiłła. W pałacu poza apartamentami, pokojami dla służby, mieściło się mieszkanie dla zarządcy majątku, pomieszczenia biurowe oraz archiwum majątku. Po II wojnie światowej pałac przejmuje Skarb Państwa. W latach 1946-58 w pałacu mieszczą się biura PGR. Od 1958 roku Lubuski Uniwersytet Ludowy, a od początku lat 90-tych utworzono Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. Następnie powstał Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapeutyczny, który funkcjonował do 2006 roku.
Park krajobrazowy.
Wpis do rejestru zabytków:  nr rejestru 3181, nr decyzji: KL-IV-5340/D/10/81 z dn. 03.08.1981 r.
Miejscowość i numer działek: Klenica cz. dz.nr 929/1
 
Opis zabytku:
Park założony przez Antoniego Radziwiłła w latach 1880-1890 o powierzchni 7 ha, rozciągający się w południowej części wsi. W południowej części parku, zlokalizowany jest pałac. Znajduje się tu również ciąg spacerowy. Po stronie południowej nad stawem park oddzielony od pól szpalerem drzew. W parku występują 23 gatunki krzewów i drzew, cztery zbiorniki wodne (dwa z wyspami) połączone kanałami, głazy narzutowe, polany i aleje.
  1. Dom gościnny Jezuitów (dwór).
Wpis do rejestru zabytków: nr rejestru 1940, nr decyzji KL-IV-680/103/70 z dn. 21.04.1971 r.
Miejscowość i numer działek: Klenica dz.nr. 12/5
 
Opis zabytku:
W roku 1649 dobra otyńskie wraz z Klenicą otrzymał zakon jezuitów na mocy te­stamentu spisanego przez Ernsta barona von Sprintzensteina. w 1680 roku zbudowali pierwszy dom gościnny. Budynek z towarzyszącą mu zabudową spło­nął w pożarze 18 kwietnia 1690 roku. W latach 1690-1692 jezuici wznieśli nowe budynki gospodarcze a w 1693 postawili nowy dom gościnny. Od 1776 roku klenickie mienie przeszło pod zarząd kamery królewskiej. W 1787 roku książę kurlandzki – Ernest Johan von Biron kupił otyński majątek wraz z Klenicą. W 1795 roku dobra odziedziczył syn Ernesta Johana - Piotr książę żagański, który zmarł w 1800 roku. Sukcesorem Klenicy została jego najmłodsza córka Dorota, po mężu de Talleyrand-Perigord księżna Dino. W czasie nieobecności właścicielki nadzór nad ma­jątkiem sprawował mieszkający w domu gościnnym Henneberg. W 1862 roku cór­ka Doroty – Paulina markiza de Castellane objęła wydzielony z dóbr otyńskich mają­tek klenicki wraz z Swarzenicami i Karszynem. Po jej śmierci w 1891 roku zarząd nad dobrami sprawował jej zięć Antonii Wilhelm książę Radziwiłł, który okresowo mieszkał w pojezuickim domu do czasu wybudowania w 1884 roku pałacu nazywanego myśliw­skim. Nowy budynek stanął na terenie parku położonego na wschód od domu gościn­nego. Od tego czasu w starym domu zamieszkiwali pracownicy majątku. W 1891 roku dobra przeszły we władanie Marii Doroty – żony księcia Radziwiłła. Po śmierci księcia w 1904 roku posiadłość w Klenicy stała się letnią rezydencją księżnej stale miesz­kającej w Berlinie. Księżna Maria Dorota Radziwiłł umarła 11 lipca 1915 roku w Klenicy. Kolejnym właścicielem majątku został Stanisław Wilhelm książę Radziwiłł. Po jego śmierci w 1920 roku posiadłość przeszła na niepełnoletnią córkę Annę Marię, któ­ra w 1922 roku odsprzedała ją Śląskiemu Towarzystwu Ziemskiemu. W połowie lat 20. XX wieku część posiadłości nabył właściciel firmy handlującej drewnem – Johan Jacob Bo­winckel z Berlina i pozostał w jego władaniu do końca II wojny światowej. Resztę rozpar­celowanego majątku kupił w 1. poł. lat 30. XX wieku Clemens Bußmann. Obecnie budynek jest własnością Gminy Bojadła i pełni funkcje mieszkalną.
  1. Pałac w Bełczu z 1919 roku
​Pałac w Bełczu nie jest wpisany do rejestru zabytków ale posiada wiele walorów arhitektonicznych oraz otoczony bujną zielenią różnorodnyuch drzew.Obecnie jest wykorzystywany jako Dom Pomocy Społecznej